Ý nghĩa đặc sắc các dòng tranh tứ bình

Đối với người Việt các bức tranh Tứ Bình rất quen thuộc và rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của những bức tranh tứ bình với sắc màu rực rỡ, mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, như lời chúc bình an, hạnh phúc gửi đến mọi người, mọi nhà nhân dịp Xuân mới rất được ưa chuộng.

1. Tranh Bát Tiên – Tranh Tết Hàng Trống 

Bát Tiên là tám vị tiên gồm ba nhân vật có thật và năm nhân vật hư cấu, theo truyền thuyết bắt đầu từ triều đại nhà Đường đều đã nếm qua rượu và đào tiên nên bất tử, được coi là biểu tượng của sự trường sinh và những điềm lành.

Bát Tiên – Tranh Tết Hàng Trống đương đại Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Sự có mặt của họ trong nhà được xem như là mang đến may mắn, sự bình yên và hạnh phúc cho gia chủ. Vì thế, bát tiên thường có mặt trong các tác phẩm điêu khắc, hội họa, đúc tượng,... trên các vật dụng dùng trang trí trong gia đình, với mong muốn mang lại những điều tốt lành.

2. Tranh tứ bình “Quang Trung ra Bắc”

Bộ tranh 4 tấm thể hiện tiến trình Vua Quang Trung dẫn quân ra Bắc đánh quân Thanh, từ trái qua có thể hiểu như sau:

Tấm 1: Vua Quang Trung chuẩn bị xuất chinh. Dân chúng mang gạo ra đóng góp cho đoàn quân (trên). Vua Quang Trung cưỡi voi lên đường (dưới)

Tấm 2: Trên đường hành quân tổ chức đấu vật, đốt pháo, chọi gà để làm nức lòng binh sĩ (trên). Khi trận đánh diễn ra, quân giặc tháo chạy, thây phơi trên chiến trường (dưới).

Tấm 3: Trận chiến đến hồi cao trào, Vua Quang Trung cưỡi voi đốc chiến giữa trận tiền, quân Việt chiến đấu dũng cảm.

Tấm 4: Khói lửa bốc lên từ đồn quân Thanh (trên). Tướng sĩ báo công (dưới).

Quang Trung ra Bắc – tranh Hàng Trống đương đại Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

3. Tranh tứ quý “Bốn mùa”

Bức tranh tứ quý biểu thị sự đầy đủ, vững chắc, hạnh phúc và bền vững... Như tứ phương, tứ đức, tứ trụ... thường gói gọn sự tượng trưng của 4 loài hoa, cây quý đại diện cho 4 mùa trong năm.

Khi treo bức tranh tứ quý này ở nhà mới, gia đình sẽ được phúc lộc và may mắn từ 4 loài hoa quý. Nó không chỉ tăng cường vượng khí mà còn cân bằng sinh khí, giúp gia chủ khỏe mạnh và kiên cường vượt qua mọi khó khăn, duy trì sức khỏe tốt suốt cả năm.

4. Tranh “Tố nữ”

Ở bộ tranh “Tố nữ ngồi”, vẻ đẹp được nhân lên không chỉ ca ngợi sự tài hoa của người phụ nữ Việt Nam bởi tài năng mà là cả những cảm xúc khó nắm bắt, mỗi thiếu nữ ngồi trên một chiếc đôn đang thả hồn theo điệu nảy nót của các nhạc cụ dân tộc: tỳ bà, sáo, hồ cầm, nhị.