Tết Hàn thực là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa Tết Hàn Thực 

Tết hàn thực được biết là một ngày Tết quan trọng của người dân Việt Nam. Hàng năm, cứ vào dịp đầu tháng 3 âm lịch, các gia đình đều chuẩn bị món bánh trôi, bánh chay vừa để cúng ông bà, tổ tiên, vừa để thưởng thức. Mặc dù vậy, không phải ai cũng biết rõ về nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Tết Hàn thực xuất phát từ đâu. Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé

1. Tết Hàn Thực là ngày gì?

Trong văn hóa dân gian, Tết Hàn thực còn được gọi là Tết Bánh trôi - bánh chay (“hàn thực” có nghĩa là “thức ăn lạnh”), được diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Tết Hàn Thực xuất hiện chủ yếu ở Trung Quốc và Việt Nam.

Là ngày Tết diễn ra vào ngày mồng 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Theo nghĩa chữ Hán, "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh. Hàng năm, vào dịp này, các gia đình đều chuẩn bị những đĩa bánh trôi, bánh chay để thờ cúng Phật và cúng ông bà, tổ tiên.

2. Nguồn gốc của ngày Tết Hàn thực 3/3 Âm lịch

Tết Hàn Thực có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với câu chuyện về Giới Tử Thôi, một vị trung thần thời Xuân Thu. Sau khi giúp vua Tấn Văn Công khôi phục ngai vàng, ông chọn cách ẩn cư cùng mẹ trong rừng, không màng danh lợi. Nhà vua, vì muốn tìm lại ông, đã ra lệnh đốt rừng để ép ông xuất hiện, nhưng không ngờ hai mẹ con ông đều bị thiêu chết.

Để tưởng nhớ Giới Tử Thôi, vua Tấn Văn Công ban lệnh kiêng lửa, chỉ ăn đồ nguội trong ba ngày – từ đó, Tết Hàn Thực ra đời

3. Ý nghĩa của ngày Tết Hàn thực

Dù có nguồn gốc từ Trung Quốc, khi du nhập vào Việt Nam, Tết Hàn Thực đã mang những ý nghĩa riêng, gắn liền với bản sắc văn hóa dân tộc:

Tưởng nhớ tổ tiên: Đây là dịp con cháu thể hiện lòng hiếu kính, tri ân tổ tiên bằng việc dâng cúng bánh trôi, bánh chay, giữ gìn đạo lý "uống nước nhớ nguồn".

Biểu tượng của nhân sinh: Những viên bánh tròn không chỉ tượng trưng cho sự viên mãn, tròn đầy mà còn thể hiện quy luật tuần hoàn của cuộc sống.

Gìn giữ truyền thống văn hóa: Việc tự tay làm bánh không chỉ giúp các thành viên trong gia đình thêm gắn kết mà còn góp phần lưu giữ, truyền dạy những phong tục tốt đẹp của dân tộc.

4. Gợi ý một vài mâm cỗ cúng Tết Hàn Thực

Vào ngày Tết Hàn thực 3/3 âm lịch hàng năm mỗi gia đình thường chuẩn bị những mâm lễ để cúng gia tiên, lễ Phật với các món chính gồm: Bánh trôi, bánh chay, trầu cau, nhang, hoa tươi và trái cây. Dân gian quan niệm số lẻ sẽ đem lại may mắn vậy nên lượng bánh trôi, bánh chay được cúng thường là 3 hoặc 5 bát bánh.